To co pacjent powinien wiedzieć o swojej chorobie:
Przewlekły zespół bólowy kręgosłupa
Ból pleców to wyjątkowo częsta dolegliwość. Problem ten występuję bez względu na płeć i wiek. Najczęściej doskwiera on ludziom w średnim wieku, jednak ostatnimi czasy obserwujemy zmniejszenie się średniej wieku osób, które sygnalizują problemy w kręgosłupem.
Ból kręgosłupa jest wynikiem:
- Zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa,
- Dyskopatii,
- Zmian pourazowych,
- Procesów chorobowych tkanki kostnej (np.: osteoporozy),
- Zmian na skutek wad rozwojowych kręgosłupa,
- Zmian chorobowych układu nerwowego;
Czynnikami zwiększającymi występowanie bólów kręgosłupa są przeciążenia spowodowane:
- Nadwagą,
- Nieprawidłową postawą ciała,
- Narastającą biernością ruchową, tzw. „fotelowy tryb życia”,
- Wymuszoną przez parę godzin nieprawidłową pozycją podczas siedzenia, leżenia czy podnoszeniu ciężkich przedmiotów;
Profilaktyka:
Aby zadbać o nasz kręgosłup powinniśmy nauczyć się kilku podstawowych ruchów i wykonywać je w codziennym życiu. Przykładowo, podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów należy ugiąć kolana, aby uniknąć nadmiernego zgięcia w kręgosłupie, a także zalecane jest odstąpienie od przedmiotów i sprzętów, które wymuszają ruchy lub pozycje przeciążające. Ważne jest, aby dostosować swoją pracę i codzienne czynności do występujących zaburzeń kręgosłupa.
Najistotniejsze elementy profilaktyki to:
- Unikanie dużych przeciążeń kręgosłupa.
- Ćwiczenia rozciągające.
- Ćwiczenia mięśni głębokich brzucha; są one największymi stabilizatorami odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
- Unikanie wychłodzenia.
- Prawidłowa postawa (Unikanie wymuszonej pozycji ciała).
- Zdrowe odżywianie w celu zapobiegania otyłości.
- Aktywny styl życia (pływanie, szybkie spacery).
Ćwiczenia kręgosłupa:
- Ćwiczenie w pozycji leżącej na plecach
- Połóż się na plecach
- Pod kość krzyżową podłóż poduszkę lub zwinięty ręcznik
- Prawą nogę przyciągnij do klatki piersiowej i za pomocą rąk dociskaj do niej przez 10 sekund. Powtórz 10 razy
- Lewą nogę pozostaw wyprostowaną, wyciągając ją do przodu, dociskaj w kierunku podłogi.
- Dla lewej nogi ćwiczenie wykonaj tak samo.
- Ćwiczenie w klęku podpartym
- W siadzie klęcznym pochyl górną część ciała do położenia klatki piersiowej na udach, a czoło połóż na poduszce
- Ręce połóż swobodnie wzdłuż nóg (Grzbiet dłoni powinien leżeć na podłodze)
- Spokojnie oddychaj, w pozycji pozostań przez 1-2 minuty.
- Powróć do pozycji wyjściowej.
- Ćwiczenia w pozycji na boku
- Połóż się na prawym boku.
- Podeprzyj głowę ręką
- Prawą nogę zegnij w kolanie
- Lewą nogę wyprostuj z palcami skierowanymi do przodu
- Lewą nogę unoś do góry od 10 do 20 razy.
- Wykonaj 3 serie, po krótkim odpoczynku zamień strony i powtórz czynności.
Wszystkie ćwiczenia wykonaj trzy razy dla każdej ze stron.
Proces leczenia bólu kręgosłupa trwa bardzo długo, jednakże zwykle jest to spowodowane długoletnimi zachowaniami chorego. Zasadniczym błędem jest zakończenie terapii w momencie ustąpienia bólu – leczenie nie istnieje bez profilaktyki. Choć zawsze warto zapobiegać, niż leczyć, ponieważ profilaktyka może samodzielnie funkcjonować.
- Woynarowska B., Edukacja zdrowotna, wyd. PWN, Warszawa 2010
mgr pielęgniarstwa
Jolanta Sotowicz
