Czynniki, które pozwalają nam zachować dobre zdrowie to: zdrowa dieta, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu oraz redukcja stresu. Jednak warto zwrócić uwagę, że krok w stronę zdrowia to też regularne wykonywanie badań profilaktycznych, jak również szczepienia ochronne.
Badania profilaktyczne.
Badania krwi są jednym z podstawowych działań profilaktycznych. Dostarczają one wielu istotnych informacji z zakresu naszego stanu zdrowia. Dzięki nim mamy możliwość wczesnego wykrycia chorób, co pozwala nam na szybkiego reagowanie. W okresie kiedy jesteśmy dziećmi, rodzice dbają o nas, mamy przeprowadzane badania profilaktyczne. Gdy stajemy się osobami dorosłymi, powinniśmy dalej dbać o siebie i regularnie wykonywać podstawowe badania. Każdy z nas bez względu na wiek powinien raz do roku wykonać podstawowe badania krwi tj. morfologia, OB, glikemia, lipidogram, próby wątrobowe, TSH, koagulogram.
Mężczyźni w wieku 20-30 lat powinni wykonywać raz w miesiącu samobadanie jąder, a co trzy lata skorzystać z poradni urologicznej. Ma to związek z dużą wykrywalnością przypadków nowotworów jąder w tym okresie. W podobnym wieku u kobiet należy przeprowadzać samobadanie piersi i cytologię. Cytologia to badanie, które wykonuje się w ramach profilaktyki wczesnego wykrycia raka szyjki macicy. Polega ono na mikroskopowej ocenie pobranego materiału z szyjki macicy. Jest to bezbolesne badanie, czas trwania to kilka minut.
MAMMOGRAFIA
Mammografia to badanie, które jest rekomendowane w ramach profilaktyki raka piersi. Jest to badanie obrazowe pozwalające uwidocznić wnętrze tkanki tworzącej piersi. Wykonuje się je zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. W trakcie badania mammograficznego urządzenie zwane mammografem emituje niewielkie ilości promieniowania rentgenowskiego.
Wybierając się na takie badanie, warto zadbać o ubranie dwuczęściowe. Zapewni nam to komfort badania, gdyż wystarczy wtedy zdjąć tylko bluzkę i stanik. Niewymagane jest specjalistyczne przygotowanie. Przed przyjściem na badanie należy wziąć prysznic (nie wolno nakładać kosmetyków tj. balsam czy dezodorant). Kobiety, które miesiączkują powinny wykonać mammografię pomiędzy 5 a 10 dniem rozpoczęcia krwawienia. W przypadku pozostałych osób (mężczyźni i kobiety po menopauzie) mogą wybrać dowolny dzień.
KOLONOSKOPIA
Kolonoskopia jest uważana za najlepsze badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego. Stosuje się ją w celu wykrycia zmian lub nieprawidłowości w okrężnicy, będącej częścią jelita grubego. Badanie polega na wprowadzeniu przez odbyt kolonoskopu. Urządzenie wyposażone jest w małą kamerkę, która wysyła obraz do zewnętrznego monitora. Dzięki temu można obejrzeć i ocenić wnętrze okrężnicy. Podczas kolonoskopii oprócz oceny wizualnej jelita, można wykonać usunięcie polipa czy zrobić biopsję.
Przygotowanie do tego rodzaju badania jest specjalistyczne.
Przygotowanie do kolonoskopii należy rozpocząć od poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych na stałe lekach czy suplementach diety, bo przed badaniem może być wymagana zmiana dawki lub tymczasowe odstawienie niektórych preparatów.
Podstawowym czynnikiem wpływającym na jakość kolonoskopii jest odpowiednie oczyszczenie jelita ‒ przejściu na dietę płynną, a następnie przyjęciu środka przeczyszczającego zgodnie z zaleceniami w ulotce dla pacjenta. W tym celu:
- 3 dni przed kolonoskopią należy zrezygnować z pieczywa z ziarnami, owoców pestkowych (np. winogrona, pomidory, kiwi, truskawki), nasion siemienia lnianego, maku, sezamu;
- w dniu poprzedzającym kolonoskopię śniadanie powinno być lekkostrawne, najlepiej przejść na dietę płynną, ok. godz. 13.00‒15.00 można zjeść zupę typu krem lub przecedzony bulion, kisiel, galaretkę; od godz. 15.00 nie należy spożywać już żadnych posiłków; można pić klarowne płyny, czyli wodę, herbatę, sok i ssać landrynki;
- w dniu poprzedzającym badanie i w dniu badania należy przyjąć zalecony przez lekarza preparat przeczyszczający; schemat postępowania, a także objętość i częstotliwość przyjmowania roztworu leku przeczyszczającego zależą od tego, jaki preparat zaleci lekarz;
- W dniu badania osoby, regularnie przyjmujące leki nasercowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwpadaczkowe zażywają poranną dawkę
- w dniu badania nie należy spożywać żadnych posiłków, można pić dowolną ilość klarownych napojów, np. woda, herbata do 2 godz. Przed wyznaczoną godziną badania;[1]
W czasie przygotowania do kolonoskopii pojawią się liczne wypróżnienia ( biegunka), pod koniec samą treścią płynną (woda).
Jolanta Sotowicz
- Przygotowanie jelita grubego do kolonokopii; D. Wertowska, M. Pracki, M.F. Kamiński; Gastroenterologia Kliniczna; 2010r.; Nr 1
- Promocja Zdrowia; A. Andruszkiewicz, M. Banaszkiewicz; wyd. Czelej; 2008r.
