Pierwsza pomoc przedmedyczna jest określeniem na działania mogące uratować życie poszkodowanemu, które może podjąć każda osoba, nawet nieposiadająca wykształcenia medycznego. Jest wykonywana przed przyjazdem specjalnych służb ratowniczych i choć czynności nie są skomplikowane, większość ludzi dalej boi się ich podejmować – zazwyczaj ze względu na niewiedzę.
Pierwsza pomoc przedmedyczna jest coraz bardziej rozpowszechniana wśród dzieci poprzez realizację programów zdrowotnych, edukacyjnych i społecznych w szkołach. Przynosi to pozytywne efekty w akcjach ratunkowych, dzięki świadomości i umiejętności najmłodszych.
Dlaczego pierwsza pomoc jest tak istotna?
Pozwala ona zwiększyć szansę na przeżycie ofiary przez szybką reakcję podjętą jeszcze przed przyjazdem służb ratowniczych oraz ogranicza niepożądane skutki wydarzenia. Każda pomoc się liczy, bez względu na wiek czy specjalne umiejętności – działanie w kierunku pomocy jest zawsze lepsze niż całkowita ignorancja wypadku.
Czy pierwsza pomoc to nasz obowiązek?
Pierwsza pomoc przedmedyczna to obowiązek każdego obywatela. Jest to ustanowione prawnie w artykule 162 Kodeksu Karnego paragraf 1 i 2. Nie udzielać pomocy możemy w sytuacji, gdy byłoby to niebezpieczne dla naszego zdrowia lub życia. Jednakże gdy mamy możliwość uratowania kogoś, powinniśmy podjąć się czynności ratunkowych, ponieważ nawet każda minuta bez udzielonej pomocy znacząco zmniejsza szansę na przeżycie poszkodowanego.
Jak udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej?
Najistotniejszy w ratowaniu życia poszkodowanej osobie jest czas podjęcia czynności ratowniczych. Powinniśmy reagować szybko i odpowiednio dobrać postępowanie do zaistniałej sytuacji. Poniżej przedstawione są podstawowe działania ratownicze, których powinniśmy się podjąć w razie bycia świadkami wypadku.
- Zapewnienie sobie i poszkodowanemu bezpieczeństwa
Najważniejsze jest zapewnienie sobie bezpieczeństwa, poprzez ostrożne poruszanie się na miejscu zdarzenia oraz gdy istnieje taka możliwość – podejście do ofiary wypadku i przeniesienie jej w bezpieczne warunki.
- Ocenienie stanu uczestnika wypadku – przytomność, oddech i poniesione urazy.
Na początku powinniśmy sprawdzić świadomość poszkodowanego i jego reakcję na zaistniałą sytuację – głośno pytamy się: „Co się stało?” oraz potrząsamy go za ramię. W przypadku nieprzytomnej osoby określamy czy oddycha. Ważne jest również ocenić doznane urazy.
- Wezwanie służb ratowniczych.
By wezwać pogotowie ratunkowe, należy zadzwonić pod numer 112. Powinniśmy powiedzieć dyspozytorowi dokładne informacje o zdarzeniu: gdzie oraz co się wydarzyło, stan i liczbę poszkodowanych, a także swoje dane. Rozmowę zawsze kończy dyspozytor, nigdy nie powinniśmy się rozłączać jako pierwsi.
- Poszkodowana osoba nie oddycha.
W takiej sytuacji konieczne jest rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Należy uciskać środek klatki piersiowej obiema dłońmi na wyprostowanych łokciach. Tempo powinno wynosić od 100 do 120 ucisków na minutę. Oddechy ratownicze nie są konieczne u dorosłych (jednakże wykonywane powinny być w stosunku 2 oddechy do 30 ucisków) – za to u dzieci są zalecane.
Pierwszą pomoc przedmedyczną powinniśmy udzielać aż do przyjazdu służb ratowniczych.
1.www.prc.krakow.pl (Wytyczne resuscytacji 2021)
Mgr pielęgniarstwa
Jolanta Sotowicz
